ADIYAMAN DEPREMİ ÜZERİNE
Takvimlerde yılın gün olarak en az ayı (Şubat) olmasına rağmen başta Adıyaman olmak üzere Hatay, Maraş, Malatya, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Kilis, Osmaniye, Adana ve tüm illerimiz için bitmeyen çok çok uzun süren belki de hafızalarımızdan hiç silinmeyecek, sadece Milli tarihimizde değil dünya tarihinde de acı bir olay olarak yerini alacak olan 6 Şubat 2023 sabahı saat 04:17’de başlayan 7.7 ve 13:24’te yaşanan 7.6 şiddetindeki depremlerle birçok açıdan ilkleri içerisinde barındıran KARA, ACI ve UZUN ŞUBAT ayı.
Öncelikle ülkemizde yaşanan depremler neticesinde hayatını kaybeden şehitlerimize Rabbimizden rahmet diliyoruz, şehadetleri kabul buyrulsun, yaralı vatandaşlarımıza Rabbimizden Şafii ismi ile şifalar diliyoruz. Şehit yakınlarımıza sabr-ı Cemil diliyoruz ve bir kez daha tüm ülkemize geçmiş olsun diyoruz.
Yaşadığımız bu depremleri Adıyaman açısından birçok farklı noktada değerlendirip ele alacağız. Milletçe iyi bir hafızaya sahip olmadığımız için unutmamak adına önce en önemli noktalardan yola çıkalım.
1-TEKNİK BOYUTU
İlimizin Güneydoğu Fay Hattı (GAF)da yer aldığı bilinmekte olmasına, 1999 Gölcük depreminden sonra alınan onca karar ve yönetmeliklere rağmen ilimizde yıkılan binaların birçoğunun henüz birkaç yıllık olması neye tezahür etmektedir? Sebebi nedir? Sorun zemin ise neden bu kadar yüksek katlara imar izni verildi? (Gözle görülür şekilde, bilhassa ilimizin kuzeyine doğru 1,2,3. Çevre yolu üzerindeki yapılaşmaların tamamına yakını yeni yapılar.) Kaldı ki az da olsa aynı yerleşim alanlarında yıkılmayan istisna binalar var. Ya da onlar neden yıkılmadı? Veyahut 99 deprem yönetmeliğinden önce yapılan istisna da olsa yıkılmayan veya az hasarlı olan yüksek katlı ve müstakil eski yapılar neden yıkılmadı? Halbuki son deprem yönetmeliğine uyulmadan yapılmış olan yerler. Bütün bu çelişkilerden sonra akla gelen ilk soru: İhmal mı var, işgüzarlık mı var, acı ama en zor soru RANT mı var? Bizce bu üç sorunun da cevabı belli: Üçü de var. Herkes biliyor, bilmeyen varsa arar, söyleriz. Emsal ve örnekleri çok. Yasal ve kişilik hakları açısından isim vermeyi doğru bulmuyoruz; ancak merak eden varsa özelde paylaşmaktan da çekinmeyeceğiz.
İkinci bir husus biz vatandaşların işgüzarlığı ve bitmeyen açgözlülüğümüz. Biten inşaatlarımıza yapı kullanım aldıktan sonra eklediğimiz kaçak katlar, teraslar, balkonlar vs…
Binanın bozulan statiği, yapısı. Üçüncü husus denetim firmalarının liyakatsizliği. Alelacele ve üstünkörü çalışma yöntemleri. Temelinde yapı sahiplerinin de suçu yok değil. Bir an önce işler yürüsün, sonra hallederiz mantığı. Velhasıl teknik açıdan bu zincirin her halkasında sıkıntı var. Bir tarafı suçlamak suç sadece şundadır demek haksızlık olur kanaatimizce…
Ancak ülkemizde mezar yeri yurttaşlara ücretsiz iken yıllarca çalışıp didinen, varını yoğunu ve geleceğini ipotek veren 2, 2 buçuk milyondan aşağı olmayan daireleri vatandaşa mezar yapanları da unutmayacağız. Geçmiş yıllar da dahil olmak üzere sorumlu resmî, tüzel, gayri resmi her kim varsa şehit olan her bir vatandaşımız için ayrı ayrı hesap sormak boynumuzun borcudur. Takipçisi olacağımızın da bilinmesini istiyoruz.
2- RESMÎ YARDIM BOYUTU
Bu noktayı biraz geniş ve konu konu ele alacağız.
Adıyaman’da deprem sonrasında saat 04:17’den hemen sonra ilk olarak elektrikler kesildi. Depremin şiddeti ve vermiş olduğu zarar boyutu göz önünde bulundurulduğunda kabul edilebilir bir durum. Kaldı ki elektrik çarpmalarına ve yangın çıkma durumlarına karşı bir önlem olarak da algılanabilir. İlk birkaç gün arama kurtarma çalışmalarında elektrik kesintisi sebebiyle çok büyük sıkıntıların yaşandığını, belki de elektrik olmadığı için kurtaramadığımız vatandaşların olduğunu söyleyebiliriz. Herhangi bir çözüm üretilebilir miydi, onu da bilmiyoruz. Nihayetinde biraz gecikmeli olsa da tekrar şehrin tamamına verildi.
İçme suyu olarak çok büyük sıkıntılar çektiğimizi çekinmeden belirtebiliriz. Deprem akabinde sular kesildi. İlk on gün boyunca da sular kesikti. Sonrasında bölge bölge verilmekle beraber içilmemesi yönünde telkinlerle baş başa kaldık. Henüz ilimizde içme suları içilebilir değil. İçilemeyen suyun kişisel bakım ve temizlikte kullanılması ne kadar mümkün, onu da bilmiyoruz.
Gelelim şimdi Adıyaman’ımızın gözbebeği olan kurumlarımıza. Devletimizi temsil eden, devlet namına vatandaşa hizmet veren kurumlarımıza. Bu bölümün tamamına verilecek tek cevabı peşinen verelim. İlimizde olağanüstü olaylarda etkiye tepki verecek hiçbir kurum maalesef YOKMUŞ. Bunu yerel halk olarak biliyor olmamıza rağmen, böylesi bir durumda en azından küçücük bir özveri beklentisi dahi çok büyük bir beklentiymiş bizim için. İçi ahbap çavuş, akraba, dost ilişkileri içinde, liyakatsiz, ehliyetsiz yöneticilerle doldurulmuş kurumlar. Tamamı. Eksiksiz. En acı olan durum da bahsettiğimiz bu yöneticilerin tamamına yakınının Adıyamanlı olması. (Yabancı olup ilimizde görev yapan bir iki kurum yöneticisi dışında.) İlk gün sahada hiç görülmeyen tek derdi birinci derece yakınlarını alıp güvenli bir yere taşıma veya gönderme derdinde olan, batan gemiyi ilk terk eden kaptanlar. Ya da dümeni kontrol edemeyen, beceremeyen kaptanlar. Sonrasında boy boy sosyal medyada, durumlarda yapılan paylaşımlar, atılan fotoğraflar… Adıyamanlılar olarak sizi hiçbir zaman unutmayacağız, unutturmayacağız da. Devlet erkânından beklentimiz şu an için yapılan çalışmaların yanında ilimizde görev yapan ve olağanüstü olaylarda sorumluluk alabilecek yetkinlikte olmayan ihmalkarlık ve sorumluluğu bulunan tüm kurum yetkililerinin görevden el çektirilmesi. Bir nebze de olsa vatandaş olarak biriken kin ve nefret azalmış olacaktır. Bu bölüme son vermeden önce
İki kuruma özel olarak değinmek istiyoruz.
Depremde, afetlerde vb durumlarda aklımıza ilk gelen kurum: Evet AFAD. Hiç uzatmadan kısa cevap vereceğiz. Net: İlimizde böyle bir kurum yok. Hedef göstermemek adına sadece gördüklerimizden yola çıkarak kanımızı dile getiriyoruz. Tavsiyemiz kurum yetkililerinin liyakatları ki yapılacak üç dakikalık mülakat ile belirlenebilir, geçmişte yaptıkları görevler ve ilişki ağları.
İkincisi ilimiz Sağlık çalışanları. Çalışanları dediğimiz gözden kaçmasın lütfen. Herhangi bir yönetici veya makamı dahil etmediğiniz bilinsin. Depremin ilk anından itibaren binanın hasar aldığı, ikinci depremle birlikte ağır hasarlı, kullanılamaz olması, iletişimin yok denilecek seviyede olmasına rağmen susmayan ambulanslar, 112 ve kan gölüne dönen acil servis. Minnettarız. Siz de hakkınızı helal ediniz.
Cumhurbaşkanlık makamını temsilen Adıyaman’ımızda görev yapan Sayın Valimiz hakkında yorum yapma hakkımızın olmadığını bilmekle beraber günlerdir sahada bulunduğunu, üzüldüğünü görmememizin mümkün olmadığını belirtmek isteriz.
Belediye Başkanlığı hakkındaki görüşümüz şudur ki öncelikle birinci derece birçok yakınını depremde şehit verdi. Ayrıca ana Başkanlık binası malumunuz depremde yıkılan ilk binalardan biri oldu. Bunun yanında belediye sorumlu amir ve yetkililerinden şehit verdiklerimiz oldu. Bütün bu olumsuzluklardan dolayı yorum hakkımızı etiksel açıdan şimdilik saklı tutuyoruz. Takdir atama yetkilileri ve seçmendedir diyoruz.
Yeri gelmişken bir parantez de görev yerlerini bırakıp ilimize, yaşadığımız bu acı olayın izlerini silmek için gelen, gece gündüz çabalayan Sayın Valilerimize, kaymakamlarımıza, müfettişlerimize, il müdürlerine ve bilmediğimiz, yazamadığımız tüm yetkililerimize açalım. Bu mahzun ve yaralı il Adıyaman size minnettar. Sizler de hakkınızı helal ediniz.
3- SİYASET BOYUTU
Kısa keseceğiz bu bölümü.
Adıyamanlılar olarak bilinmesini istiyoruz ki yaşadığımız acının tarifi ve telafisi mümkün değil. Takdir-i İlahi diyerek ve Tevekkül ederek yolumuza devam edeceğiz. Hepimizin bir dünya ve siyasi görüşü olmakla beraber yerelde, daha net yazalım ADIYAMAN’da herhangi bir siyasinin ve siyasetçinin konuşulacak veya tartışılacak tarafı kalmamıştır. NET.
4- SOSYAL BOYUTU
Yaşadığımız deprem maalesef Adıyaman’ımızı çok çok geriye götürmüştür. Henüz etkisini üzerimizden atamamışken, dışarıdan bakıldığında 5 Şubat 2023 tarihindeki Adıyaman’ımıza dönüşümüz on yıllarımızı alabilir belki de hiçbir zaman eskisi gibi olmayacak. İnsanı yaşat ki devlet yaşasın düsturundan yola çıkarak devlet erkânımızdan beklentimiz şudur ki en kısa sürede yapımı devam eden veya yapılacak çalışmaların tamamının yerel kurumlarımızdan bağımsız, ivedi şekilde tamamlanarak hizmete verilmesi. Bu çalışmalar yapılırken halkın beklenti ve ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulması, gerektiği yerde müdahil edilmesi ve bu süreçte Devletin şefkat elinin halk üzerinde olması temel ihtiyaçlar kadar elzemdir. Bölgesinde son derece devletine saygılı ve bağlı bu küçük, talihsiz, büyüme ve gelişime son derece gebe ilimizin temel ihtiyaçlarının her daim gözetilmesi ve karşılanması gerekir. Yaşanan elim olayların unutulması adına bölge halkına psikososyal destek sağlanması gerekir. İlimizde faaliyet gösteren küçük, orta ölçekli işletmelerin gözetilmesi, gereken desteğin verilmesi gerekir. Yöre halkının günlük yaşantısına dönmesine yönelik sosyal faaliyetler oluşturulmalıdır. Geçici barınma yerlerinin ve temel ihtiyaçların temininde sosyal devlet ve eşitlik ilkesine uygun olarak hareket edilmelidir. Aksi halde vatandaşın devlete güveni sarsılacağı ve sosyal anlamda huzursuzluklar meydan çıkacağı kaçınılmaz olacaktır. Bu konuda ilgililerin ve sorumluların uygun davranmaları sağlanmalıdır. Bu hassas zaman ve ortamda yetkililerin adil ve şefkat duyguları içerisinde vatandaş ile iletişim halinde olmaları gerekmektedir.
5- DEPREMZEDE HAKLARI BOYUTU
Bu yazımızda en çok dikkate alınması, göz önünde bulundurulması gereken konu: Depremzede vatandaşlarımızın hakları. Adıyamanlı vatandaşlarımızın adres ve tapu kayıtlarının karmakarışık bir yapı içerisinde olması. Adıyaman nüfusunun çoğunluğunun sistemde kayıtlı olan adreslerde oturmaması. İş veya çocuklarının eğitimi sebebiyle adreslerde farklılıkların çok olması. Depremzede vatandaşlarımızın bu sebep neticesinde kaybolacak bazı haklarının sistemsel açıdan yeniden düzenlenmesine yönelik tedbirlerin alınması gerekmektedir.
İmarda ve tapu kayıtlarında arsa olarak görülen yerlerde, müstakil evler ve konutların çokça olması başka bir sorun olarak karşımıza çıkmakta. Gerekli düzenleme yapılmazsa şayet çok büyük sosyal sorun olarak karşımıza çıkacaktır. (Abonelikler ve alınan vergilerden yola çıkılarak gerekli düzenlemeler yapılabilir.)
Yazımıza önemli bir duyuru ve değineceğimiz bir husus ile son vermek istiyoruz.
Adıyaman’da iki ana ve binlerce artçı depreme maruz kalmış, canlarımızı, ciğerlerimizi, arkadaşlarımızı, dostlarımızı, mallarımızı kaybetmiş vatandaşlar olarak ADIYAMAN’ımızı eskisinden daha iyi yerlere getirmek için kadın, erkek, iş, mezhep, görüş ayrılıkları, makam, mevki gözetmeksizin Adıyaman bizimdir, diyen herkesin yer alacağı bir topluluk oluşturacağımızı beyan edip, duyurmak istiyoruz. Bu topluluk sosyal, siyasal, ekonomik RANT tan uzak, herhangi siyasi görüş ve siyasetçilerden bağımsız, yıllardır kaderine terkedilmiş ilimizin iyi seviyelere getirilmesi adına çalışmalar yürütecektir. Yasal ve hukuki süreçler tamamlandığında gerekli duyurular önümüzdeki haftalarda yazılı, görsel ve sosyal medyada yapılacaktır. İlimiz adına şimdiden hayırlı olmasını temenni ederiz. TOPLULUĞUMUZUN; ADIYAMAN’IMIZIN VE ADIYAMANLILARIN TÜM HAKLARINI SAVUNACAĞINI, MÜCADELE EDECEĞİNİ, SORUMLULARDAN HESAP SORACAĞINI BELİRTMEK İSTERİZ.
Diğer bir önemli husus da İLİMİZDE VE DİĞER İLLERDE YAŞANAN DEPREMLERDE ilk andan itibaren öncelikle dua eden, en az bizim kadar hüzünlenen, acı çeken, varını yoğunu gönderen, yurdumuzun dört bir yanından yardıma gelen, yardım getiren, yüce TÜRK halkına, gönüllülere, stk ve derneklere, belediyelere, illere, kurum kuruluşlara, yurt dışından destek veren ülkelere, kurtarma ekiplerine minnettarız. Sizler de hakkınızı helal ediniz.
Yazımıza şimdilik son veriyoruz. İlkyazımız olması ve acılarımızın henüz taze olması sebebiyle yaşanan bazı durumları dile getirmeyi doğru bulmuyoruz. Ne var ki bu saatten sonra Adıyaman ve Adıyamanlı vatandaşlarımızın yaşayacağı sıkıntıları dile getireceğimizi, çözüm için gereken her şeyin çekinmeden yapılacağını açıkça beyan ederiz.
Selametle kalınız…
ADIYAMAN HALKI 1 MART 2023
News